Lokale democratie

Het is waar dat we als politieke partij (GroenLinks-PvdA Apeldoorn) bij de bewoners te rade moeten gaan over wat hun zorgen zijn, welke problemen zij ervaren en welke oplossingen zij voor ogen hebben. Een dergelijke benadering lijkt me een belangrijk onderdeel van de lokale democratie. 

Een strategische visie

Echter, de lange-termijnvraagstukken van vandaag zijn niet alleen een kwestie van ‘antwoorden ophalen’. Deze vraagstukken zijn behoorlijk ingewikkeld en krijgen extra reliëf door de nauwe relatie tussen bestaanszekerheid, veiligheid en duurzaamheid. De inwoners mogen van onze partij verwachten dat zij een visie ontwikkelt—inclusief een adequate manier van denken—die onze lokale samenleving in de gewenste richting stuurt. In deze strategische visie gaat het erom de dingen bij hun naam durven noemen en gaan voor inclusiviteit en duurzame ontwikkeling. Met strategisch bedoel ik: toekomstgericht, de langere termijn.

Klimaatverandering, transitie en participatie door lokale overheden

Een belangrijk lange-termijnvraagstuk is klimaatverandering en behoud van de natuur (met name biodiversiteit). Hieraan is verbonden een langdurig transitietraject. Deze transitie is gaande, maar de vraag is of die snel genoeg gaat, of die niet alleen maar leidt tot meer economische groei van het soort dat we niet willen en of die ten goede komt van de samenleving in brede zin (m.a.w. inclusief en solidair). Deze punten spreken niet vanzelf: zij vergen doelbewuste politieke actie. Hierbij is van belang de samenwerking van overheid, bedrijven en onderwijs op het gebied van verduurzaming en de circulaire economie, onder andere in de maakindustrie en de bouwnijverheid. Hoewel het Klimaatakkoord en de Omgevingswet belangrijke kaders hiervoor bieden, is de participatie van lokale overheden hierbij in het proces en de benodigde investeringen nog vaak een kwestie van wennen. 

Watermanagement 

Het klimaatvraagstuk is nauw verbonden met watermanagement, zoals wat betreft het omgaan met toenemende natheid als toenemende droogte. Hoe één en ander uitpakt is nog niet duidelijk maar nu al moet er preventief gehandeld worden. Dat betekent bijvoorbeeld dat bouwen in lage, natte gebieden vermeden moet worden. Dat klinkt logisch, maar de vraag rijst: wordt ernaar gehandeld? 

Herinrichting

Steeds minder spreekt het vanzelf dat we uitgaan van het gebruik van grond zoals dat historisch is gegroeid. Door herinrichting vermijdt men dat landbouw plaatsvindt op onvruchtbare grond en bebouwing op vruchtbare of unieke bodems die beter voor de voedselproductie of pure natuur bestemd kunnen worden. Over dit onderwerp vindt al veel onderzoek plaats maar dat neemt niet weg dat lokale overheden voor nieuwe keuzes komen te staan. 

Veiligheid en duurzaamheid

Bij de transitie op het gebied van energie en voedselproductie komen duurzaamheid en veiligheid dichtbij elkaar. Er is al vrij lang aandacht voor korte lokale of regionale voedselketens om transport uit te sparen en om consumenten direct invloed te geven op wat verbouwd of geproduceerd wordt. Zulke ketens bieden ook een stuk voedselveiligheid in tijden van internationale spanningen en conflict door minder afhankelijkheid van internationale toelevering. Het lijkt me de moeite waard om de voedselvoorziening mede in dit licht meer aandacht te geven. De lokale duurzame energie biedt meer lokale autonomie op energiegebied, en dus meer veiligheid en zekerheid op energiegebied. Hoe je deze lokale weerbaarheid optimaliseert is dan een nieuwe uitdaging.

Werkgroepen om kennis te vergaren

Met bovenstaande heb ik enkele belangrijke strategische zaken aangeroerd die in de lokale politiek een rol spelen. Om onze fractie een steun in de rug te geven, zouden we werkgroepen kunnen formeren die met een strategische pet op relevante kennis over de verschillende onderwerpen bijeenbrengen. We zouden partijleden kunnen uitnodigen lid te worden van zo’n werkgroep. Ook het initiëren van onderzoek door bijvoorbeeld hbo-studenten zou erbij kunnen horen. Het tijdig goed geïnformeerd zijn draagt ertoe bij dat onze partij effectief haar doelen kan bereiken.